2107 - Soru: Evlât edinmenin dinimizdeki hükmü nedir?
Cevap: Bu sorunuz ile, fakir bir ailenin çocuğunu, annesi veya babasının ölümü ile bakıma muhtaç duruma gelmiş bir yavruyu, himayesine alıp evlât yetiştirir gibi dikkat ile terbiye edip büyütmek kast ediliyorsa, bu caiz ve hayırlı bir davranıştır. Şayet o çocuğu babasının üzerinden sildirip kendi nüfusuna kaydettirmeyi ve sonunda onu mirasçı kılmanın doğru olup olmadığını soruyorsanız böyle bir hareket dinen caiz görülmemektedir.
Peygamberimiz (sav)'e nübüvvet gelmezden önce, Hazret-i Hatice (ra), yeğeni Hakim bin Hizam'a, Şam'dan bir köle alıp getirmesini söylemişti. Hakim, Ukaz panayırında satılan 8 yaşındaki bir köleyi satın alarak teyzesine getirmişti. Bu köle, Zeyd bin Harise idi. Hz. Hatice (ra) onu Resul-i Ekrem'e (sav) hediye etmiş, Peygamberimiz de (sav) Zeyd'i azad edip evlât edinmişti.
Zeyd, aslen Kelp kabilesinden di. Annesi ile birlikte akrabasını ziyarete gitmişlerdi. Yakınlarının yurdunda bulunurken, bazı kimseler tarafından baskına uğramış ve sonunda tutsak edilmişlerdi. Hakim bin Hizam da onu satın alarak Mekke'ye getirmişti.
Ashab-ı kiram, Zeyd'i, Hazret-i Muhammed'in oğlu Zeyd, diye anmaktaydılar. Bunun üzerine Cenab-ı Hak şu mealdeki Ayet-i Kerimeyi indirdi: "Evlâtlarınızı (öz) oğullarınız (gibi) tanımadı. Bu, sizin ağızlarınızdaki lâflarınızdır. Allah, hakkı söyler ve O, (doğru) yolu gösterir. Onları babalarına nisbetle çağırın. Bu, Allah indinde daha doğrudur. Eğer babalarının kim olduğunu bilmiyorsanız, o halde (esasen) dinde kardeşleriniz (olmakla beraber) dostlarınızdır da."
İslâm dini, evlât edinme âdetini ve buna bağlı bulunan hukuki münasebetleri lağv etmiştir. Bu sebeple, evlât edinmekle nesep sabit olmaz. Binaenaleyh bir kimsenin evlât edindiği çocuğuna helal-haram ilişkileri bir yabancı kişi ile olan helal-haram ilişkileri gibidir. Örneğin; evlat edilen kişi yetişkin ise örtünmesi gereken yerlerini göstermesi haramdır.
2108 - Soru: Evlâd-ı manevi edinmek caiz mi? Özellikle üzerine yazdırdığı zaman, mallarının tamamı bu çocuğun olmaktadır. Evlâd-ı manevi edinenin yemeği yenmez diyorlar, doğru mu?
Cevap: Bir yetimi ve yoksulu alıp büyütmek, okutup insanlığa faydalı hale getirmek caizdir. Fakat üzerine geçirmek ve kendisine mirasçı durumuna sokmak doğru değildir. Evlâd-ı manevi edinenin değil de, ona evlât olan kimsenin haksız olarak kendisine intikal eden mirastan yemesi ve başkalarının bu şahsa intikal eden şeyden yemesi doğru olmaz. Çünkü o, İslâm hukukuna göre, başkalarına ait bir maldır.