Tarifi: Mubah, lügatta ilan edilen, müsade edilen manasınadır. Usûlcü-lere göre ise şâri´in mükellefi yapıp yapmamakta serbest bıraktığı şeydir[1]

Bu "Bu gün size güzel olan (yiyecek) lar helâl kılındı" (Maide: 5/5) ve "Bunların dışındakiler (in nikahı) size helal kılındı" (Nisa: 4/24) ayetlerinde olduğu gibi ya "helal" ve "ibâha" kelimelerinden anlaşılır veya günahın veya vebalin kaldırılmış olmasıyle bilinir. Meselâ: "Allah´ın sınırlarını (emir ve nehiylerini) yerine getirememelerinden korkarsanız kadının fidye vermesinde her iki tarafa da günah yoktur" (Bakara: 2/229); "Kadınlarla evlenme hususun-dflki düşüncelerinizi üstü kapalı biçimde anlatmanızda size günah yoktur" (Bakara: 2/235); "Köre vebal yoktur, topala da vebal yoktur, hastaya da vebal yoktur" (Fetih: 48/17) gibi ayet-i kerimeler hep ibaha ifade eder.

İbâha bazan da karine ile vücûbdan ibahaya sarfedilmiş emir siğasından anlaşılır. Meselâ: "ihramdan çıktığınız zaman avlanın" (Maide: 5/2); "Cuma namazı eda edildiği zaman yer yüzüne dağdın" (Cuma: 62/103) ve "Sabahın beyaz ipliği siyah ipliğinden ayırt edilinceye kadar yinin için" (Bakara: 2/187) ayet-i kelimelerindeki emirler ibaha ifade eder.

Bazan da ibaha aslın istishabı yolu ile de bilinir. Çünkü faydalı şeylerde asıl olan ibahadır. Çünkü Allah (c.c.) " Yerdeki her şeyi sizin için yaratan odur" (Bakara: 2/29) buyurmuştur.

Hükmü: Yapılmasına sevap terkedilmesine itab/kınama yoktur.

--------------------------------------------------------------------------------

[1] el-Amidî, el-İhkam: 1/63.